Yakın Tarih Okumaları’nın Yeni Dönem İlk Oturumunda Prof. Dr. Adem Esen’i Konuk Ettik

5 Ekim Cumartesi günü Boğaziçi Konak’ta Faruk Taşçı yönetiminde düzenlenen Yakın Tarih Okumaları etkinliğimizde İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Rektörü Prof.Dr.Adem Esen’i İslam, İktisat ve Çalışma Hayatı başlıklı sohbetimizde ağırladık.

yakıntarih1

Söze kendini tanıtarak ve özellikle öğretim hayatından kesitler sunarak giren Adem Esen, lisans eğitimi sonrası Erzincan’a gittiğinde henüz yeni olmuş olan deprem sebebiyle bu şehrin gördüğü teknik ve sosyal hasarları göz önüne alarak “Erzincan Depreminin Sosyo-Ekonomik Etkileri” isimli tezini hazırladığını belirtti. Bir sosyal bilimci olarak teknik bir konudan hareketle bizlere “İster sosyal bilimci ister teknik bilimci olun, mutlaka sorunları farklı açılardan değerlendirerek buna uygun çözümler üretin” tavsiyesinde bulundu. Erzincan’da sokak sokak gezip anket yaparak sorunları “amatör ama heyecanlı” bir ruhla ele aldığına değinen Adem Esen , “Bazen amatör ruhla, heyecan, iş yapmak güzeldir.” diyerek  bu durumun her zaman olmasa da bazı durumlarda oynayacağı rolün üzerinde durdu.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nde yapmış olduğu çalışmaların ardından 28 Şubat sürecinde yaşamış olduğu kadro sıkıntısı nedeniyle üniversiteye devam edemediğine değinen Esen, “Tam bu esnada(1999) Konya’dan belediye başkanlığı teklifi geldi. Yani Allah bir kapıyı kapatıyor bir başka kapıyı açıyor.” sözleriyle siyasete giriş serüvenini anlattı. Başkan seçildikten sonra deprem hakkındaki çalışmalarının kendisine son derece faydalı olduğuna değinen Adem Esen, bir kez daha “Kendi alanınız dışında, hafifçe  her alanı bilmek gerekir.” tavsiyesinde bulundu.

yakıntarih4

Ardından, İslâm iktisadı doktara tezine değinen ve sohbetimizi yapmış olduğu çalışmalar üzerinden sürdüren Adem Esen, “İslâm iktisadı ya da İslâmi vizyon için ayağınızı yerden kesmeyin.” sözüyle ‘bu vizyonu slogan olmaktan çıkarıp hayata uygulamak gerektiğinin’ altını çizdi.

Konuşmasında Mevlana’ya da  değinen Esen, “Bir ilahiyatçı olarak Mevlana’yı okumaya karar verdim” dedi. Başkanlığı döneminde okumaya başladığı Mevlana’yı Mesnevi şerhleri üzerinden okumayı tercih ettiğini vurgulayan Esen, bizlere “Tahir’ül Mevlevi’nin”şerhini tavsiye etti.

Mevlana’nın eserlerini okurken notlar aldığını  ve bu notları yeri geldikçe kullandığını belirten Esen. “Tabii ki Kur’an ve sünnet odaklı bakmak gereklidir, ancak yaşadığınız dönemi anlamak için bizden öncekileri de incelemek önemlidir. Çünkü klasik kitaplarda toplumun şartları gözardı edilerek peşin hükümlü olunabiliyor. Bu noktada, İslâm’ın bakış açısını devrine göre ele alan önemli isimleri de okumak gereklidir. Böyle yapılmazsa, bu kişiler slogandan öteye gitmez.” dedi ve iktisat sohbetimiz kapsamında Mevlana’nın iktisadi görüşlerine de değindi. Mevlana’nın külliyatını “Bir iktisatçı değildir elbette, fakat incelediğinizde sosyoloji, siyaset, iktisat ve tasavvuf gibi pek çok önemli alanda tespitleri mevcuttur ve bunlar günümüzden aşağı da kalmaz” sözleriyle açıkladı. “Alimlerin, dönemlere göre iktisadi konularda farklı meselelere yöneldiğini ve bu konuda Mevlana’nın da haraç ve cizyeyi, fetih ganimetlerinden daha çok işlediğini vurguladı.

Mehmet Akif ile ilgili kitap çalışması da yapmış olan Prof. Dr. Adem Esen sohbetinde bu çalışmalara da değindi. Esen ayrıca  merhum Sabahattin Zaim’in hakemliğinde İslam Kalkınma Bankası’nca yayınlanan ilk Türkçe kitap olan, Mal, Mülkiyet, Piyasa kitabıyla bağlantılı olarak, “İlhanlılar döneminde, Anadolu’nun GSMH’nın o dönemde, İngiliz ve Fransız İmparatorluğu’nun toplam GSMH’ndan daha fazla olduğunun” altını çizdi ve  Han ve kervansarayların Avrupa’nın o dönemine kıyasla Anadolu’da çok önemli bir medeniyet belirtisi olduğuna değindi.

Peygamberlerin iktisadi hayatiyetleri çalışması açısından, insanların iki amacı olduğunu ve bunların da “Dünya ve Ahiret güzelliklerine ulaşmak olduğunu” söyleyen Adem Esen “Bizim dinimizde ruhbanlık yok. Çalışma bizim esasımız. Mevlana’nın da kuşa dediği gibi ‘Köşe başında cik cik ötme. İş yap.’ ” sözleriyle çalışmanın hayatın temelinde olduğunun altını çizdi. Sabahattin Zaim’in “Bizde öteden beri olan,ilm-i hâl, yani davranış bilimi, eğitiminin farklı açılardan ortaya konulması üzerinde durduğunu da belirten Adem Esen, İslam’ın fiyat sistemine bakış açısıyla ilgili olarak serbest piyasa kavramına da değindi.

Öğrenci arkadaşlarımızdan gelen soruların ardından okuma grubumuzu moderatörü Faruk Taşçı’nın Prof. Dr. Adem Esen’in anlatım tarzındaki farklılığa ve çalışmaları üzerinden yaptığı sunumun etkinliğine değinerek, “Teorik ve fikri sahadaki her şeyi pratiğe, pratik sahayı da ilme aktarmış. Buna hepimizin dikkat etmesi gerekir.” şeklinde yaptığı değerlendirmeyle sohbetimiz son buldu.

Platformunuzu seçin ve paylaşın.