Vakfımız bünyesinde Sn. Yrd. Doç. Sadık ÜNAY tarafından koordine edilen Küresel Ekonomi Politik Çalışma Grubu’nun dördüncü interaktif toplantısı 28 Şubat Pazar sabahı “Küresel Finansal Sistem ve IMF” başlığı altında gerçekleştirildi. Küresel düzenin altyapılarının en önemli öğelerinden biri olan finans konusunun yönetişimi ile ilgili temel sorularla başlayan programımız küresel finans sisteminin tarihsel evrimi ve ticaret ile üretim sistemleri ile ilişkilerini irdeleyerek devam etti.
Tarihsel dönüşümlerden günümüz küresel sistemi için çıkarımların yapıldığı toplantıda ‘pax-Brittanica’ gibi siyasi egemenlik süreçlerinde finansal unsurların oynadığı kurucu role dikkat çekildi. Anglo-Saxon felsefi geleneği ile serbest piyasa algılamasının finansal düzenlemelerle nasıl dünya ölçeğinde hayata geçirildiği açıklandı. Sanayi devrimi ve sömürgecilik düzeninin ardından 19. yüzyılın ikinci yarısı ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde hakim olan ekonomik liberalizm öğretisinin 1930’lardaki küresel buhran ve Keynezyen yaklaşımın güçlenmesi ile geçirdiği evrim incelendi.
Ardından Bretton Woods rejimi olarak bilinen IMF, Dünya Bankası ve GATT sisteminin temelinde bulunan Keynezyen unsurlara dikkat çekildi. IMF’nin savaş-sonrası düzende finansal istikrarı ve ticarette serbestleşmeyi sağlama fonksiyonlarına değinilerek sabit kur sisteminin ekonomi-politik altyapısı açıklandı. Özellikle dekolonizasyon sürecinde bağımsızlıklarını kazanan üçüncü dünya ülkelerinin IMF ile ilişkileri de masaya yatırılarak IMF’nin siyasal bir organizasyon olarak oynadığı roller ve temsil-meşruiyet açığı vurgulandı.
İnteraktif bir tarzda gerçekleşen toplantıda klasik Bretton Woods rejimi ile 1970’ler sonrası revize edilmiş Bretton Woods sistemi arasında temel işleyiş mantığı, uluslararası kuruluşlar arasındaki işbölümü ve ulus devletlere düşen görevler açısından ortaya çıkan farklılıklar işlendi. Ardından kalkınmanın finansmanı konusunda küresel boyutta nelerin yapıdığı ve nelerin yapılabileceği konusunda alternatif senaryolar tartışıldı.
Asya krizi ve son küresel krizde ciddi bir meşruiyet aşınmasına uğrayan IMF’nin yeniden yapılandırılması konusundaki seçenekler değerlendirilerek küresel krizler ile başat uluslararası güçlerin siyasi amaçları konusundaki ilişkilere dikkat çekildi. IMF’nin politika önceliklerinin, kullandığı araçların ve temsil mekanizmalarının kapsamlı olarak reforme edilmesi gerektiği düşüncesi Sn Sadık Ünay’ın sunumunda ve toplantımızın genelinde ön plana çıktı.
Küresel Ekonomi Politik Çalışma Grubu‘nun beşinci toplantısı 20 Mart Cumartesi günü Boğaziçi Konak’ta saat 09:00-11:30 saatleri arasında Fatih Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim üyelerinden Sayın Prof. Dr. Vildan Serin Hanımefendi’nin katılımlarıyla “Küresel Krizin Gelişmekte Olan Ülkelere Etkileri” konusunda yapılacaktır.
Hepinizi dinamik bir sohbet ortamında geçen toplantılarımıza katılarak katkı sağlamaya bekliyoruz.
Fatih Çetin
İktisat-1
