Vakfımızın en istikrarlı programlarından Ekonomi Sohbeti’nde bu kez Ekonomik İşbirliği Teşkilatını (EİT) ve Türkiye’nin teşkilattaki rolünü tartıştık.
Sohbet konumuzu, EİT üyesi beş ülkenin devlet sermayesi ile (Türkiye, İran, Pakistan, Afganistan ve Azerbaycan) 2007 yılında EİT bölgesindeki yatırımları finanse etmek amacıyla kurulan Ekobank’ın Başekonomisti olarak belki de anlatması en uygun olacak kişiden, yani Ömer Faruk Baykal’dan dinleme fırsatını bulduk.
Hocamız konuşmasının başında bu konuyu seçmesinin sebebini anlattı. Ekonomi sohbetlerinde genellikle Dünya ekonomisini tartıştığımızdan katılımcılardan Türkiye Ekonomisini tartışma önerisi geldiğini belirtti. Salt Türkiye’yi tartışmanın pek cazip gelmediğini, bölgedeki Türkiye’yi tartışmanın daha verimli olacağını söyledi.Bu bağlamda, içerisinde Afganistan, Pakistan, Kazakistan, Kırgızistan Özbekistan, Tacikistan, Azerbaycan, İran’ın da bulunduğu Ekonomik İşbirliği Teşkilatını Türkiye özelinde tartıştık. Sohbetten dikkat çeken başlıklar şöyleydi:
1- “İran=Petrollü Türkiye” denklemi dikkat çekiciydi. Ömer Faruk Hoca, şu an dünyanın İran’a uygulanan ambargodan kurtulması durumunda çok büyük bir ekonomik gelişme göstereceğini öngördü. İran ziyaretlerinden izlenimlerini paylaştı. İnsanların eğitim ve kendini yetiştirme seviyelerinin ileri olduğunu ve insani kalitenin(human capital) yüksek olduğunu söyledi.
2- Pakistan-Kazakistan kıyaslamasıyla da gördüğümüz gibi Pakistan’ın örgüt içindeki ağırlığının gitgide azaldığı buna karşın Kazakistan’ın örgüt içinde başarısıyla dikkat çektiğini belirtti. Pakistandaki geçmişi uzun siyasi istikrarsızlığın bu ekonomik gerilemede önemli bir etmen olduğunu söyledi.
3- 1990’lı yıllara kıyasla EİT’nin 2000’li yıllarda daha iyi bir ekonomik başarı grafiğinin olduğunu gördük. EİT’nin ekonomik gücünün neredeyse yarısını Türkiye’nin oluşturduğunu ve Türkiye’nin 2000’li yıllardaki ekonomik büyümesinin EİT’ye pozitif katkı yaptığını belirtti.
4- Azerbaycan’ın sanayi üretiminin payının çok düşük olduğunu ve geçmiş çift haneli yüksek büyüme oranlarının kaybedildiğini belirten Ömer Faruk Hoca, Azerbaycan için beşeri sermaye ve hizmetler tabanlı bir dönüşümün elzem olduğunu belirtti.
5- Türkiye’nin “Orta Gelir Tuzağına” düşmemesi için katma değeri daha yüksek olan endüstri ürünleri üretmemiz gerektiğini belirten Ömer Faruk Hoca, inovasyona ayrılan teşviklerin ve emek verimliliğinin arttırılmasının uzun vadede Türkiye’ye önemli katkılar sağlayacağını belirtti.
Sunum boyunca değişik ekonomik indikatörlere bakarak Türkiye’nin EİT içerisindeki rolünü anlamaya çalıştık. Son bölümde dinleyicilerden alınan soruların tartışmayı daha da zenginleştirdiği program oldukça verimli geçti.
Haber: Ömer Faruk Baysal-Politika’ 15
