Boğaziçi Üniversitesi RoboAKUT Takımı Kanada’da Uluslararası Bir Başarıya İmza Attı

Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Okan Aşık, ile bölüm öğrencileri Kübra Eryılmaz ve Gökçe Uludoğan’dan oluşan RoboAKUT Takımı, Kanada Montreal’de düzenlenen RoboCup 2018 Arama Kurtarma Simülasyon yarışmasında dünya üçüncüsü oldu.

ROBOCUP ORGANİZASYONU

Bilimsel bir organizasyon olan RoboCup, 1997 yılından beri her yıl farklı bir ülkede düzenleniyor. Etkinlik, olimpiyat ölçeğinde futbol, arama-kurtarma, ev ve endüstriyel robotlar kategorilerinde yarışmalar ve sempozyumdan müteşekkil.

Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen RoboCup 2018 Dünya Şampiyonası 40 ülkeden 2 bin üniversite öğrencisini ağırladı.

RoboCup Arama-Kurtarma (Rescue) kategorisinde birçok lig ve her lig içinde birden fazla yarışma var. Bu ligler çözülmek istenen arama-kurtarma problemine göre ayrışıyor. Mesela robot ligindeki takımlar arama-kurtarma görevlerinde kullanılmak üzere robot geliştirmeyi hedeflerken, simulasyon ligindeki takımlar simulasyon üzerinde çalışan robotlar için yapay zekâ geliştirmeye çalışıyorlar.

Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Okan Aşık ile bölüm öğrencileri Kübra Eryılmaz ve Gökçe Uludoğan’dan oluşan RoboAKUT Takımı, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) desteğiyle katıldıkları yarışmadan ülkemize dünya üçüncülüğü derecesini getirdi.

Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi ve aynı zamanda Hamilik Okulumuz’un 4 Kademe öğrencisi olan RoboAKUT Takımı mensubu Kübra Eryılmaz ile Vakıf Müdürümüz İbrahim Ethem Gören RoboCup 2018 Dünya Şampiyonası üzerine bir röportaj gerçekleştirdi.

Eryılmaz’ın, katıldıkları organizasyonu, kendilerine derece getiren proje ve buna hazırlık süreçlerini, T3 Vakfı’nın öğrencilere sunduğu imkanları ve hem takımlarının hem de bireysel olarak kendi hedeflerini anlattığı röportajı istifadenize sunuyoruz.

***

Sizi tanıyabilir miyiz?

Ben Kübra Eryılmaz, Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliğinde 4. sınıf öğrencisiyim.

RoboCup 2018 hakkında genel bilgiler verir misiniz?

RoboCup 1997 yılından beri her yıl düzenli olarak düzenlenen geniş kapsamlı bir robot yarışması. 1997 yılında yapılan IJCAI yapay zekâ konferansında bir araya gelen robot bilim araştırmacıları çalışmalarını daha somut ve anlaşılabilir bir uygulama alanı üzerinden hem genel halka hem de diğer araştırmacılara kolayca anlatmak istiyorlardı.

Futbol, popülerliği ve anlaşılırlığı sebebiyle ilk yarışma kategorisi olarak belirlendi. Araştırmacılar bu problemi seçerken çok iddialı bir hedef de seçmişlerdi.

Nasıl bir hedeften bahsediyorsunuz?

2050 yılında RoboCup’ın en iyi robot takımıyla o yılın dünya kupasını kazanan takımın FIFA kurallarına göre maç yapabilmeleri ve maçı robotların kazanması hedeflenmişti. Yarışma kategorileri sadece robot futbolu ile sınırlı kalmamış daha sonra araştırmacıların ilgi alanlarına göre arama-kurtarma, hizmet robotları ve lojistik robotları diğer yarışma kategorileri olarak eklenmişti.

Her yarışma kategorisinin altında yarışma ligleri bulunuyor. Mesela arama-kurtarma kategorisinin altında iki lig bulunmaktadır; gerçek robot ligi ve simülasyon ligi. Her ligin altında da yarışmalar bulunmakta…

RoboAKUT takımı da arama-kurtarma kategorisinde, simülasyon liginde, etmen simülasyonu kategorisinde yarışıyor. Bu hiyerarşik yapılanma, çözülmesi hedeflenen problemin karmaşıklığından kaynaklanmaktadır. Mesela mükemmel bir arama-kurtarma robotu yapmayı hedeflemek çok iddialı bir hedef olmasına rağmen bilimsel olarak çalışılması ve değerlendirilmesi oldukça zor. RoboCup yarışmaları, genel hedefler yerine ölçülebilir, net amaçlar belirleyerek yapılan katkının ve ilerlemenin net olarak değerlendirilebilmesini hedefliyor.

Organizasyona sadece üniversite öğrencileri mi katılabiliyor?

RoboCup’ta sadece üniversiteler yarışmıyor. RoboCup Junior’da ortaokul ve lise seviyesindeki öğrenciler de kendi yarışma kategorilerinde yarışabiliyor. RoboCup bu özelliğiyle teknoloji eğitimini ve popülerliğini destekleyen bir yarışma özelliği de gösteriyor.

Boğaziçi Üniversitesi’nde bu alanda ne tür çalışmalar yapılıyor?

Boğaziçi Üniversitesi, Bilgisayar Müh. Öğretim üyesi Prof. Dr. H. Levent Akın’ın öncülüğünde 2002 yılında beri RoboCup’ta aktif olarak yer alıyor. RoboAKUT 2002 yılında ilk defa RoboCup’a katılmış ve 2016 yılı haricinde düzenlenen 15 yarışmaya katılmıştır. RoboAKUT yanında Levent Hocam ve ekibi 2002 yılından 2015 yılına kadar RoboCup robot futbolu yarışması olan Standart Platform Ligine Cerberus takımıyla katılmıştır.

Levent Hoca’nın yanı sıra Elektrik ve Elektronik Müh. Öğretim üyesi Prof. Mehmet Akar da BRocks takımıyla küçük boyutlu robot futbolu yarışmasına bir çok kez katılmıştır.

ERYILMAZ: ROBOAKUT’UN GERÇEK HAYATA DOKUNAN YÖNÜ İLGİMİ ÇEKTİ

Organizasyona nasıl dahil oldunuz?

2. sınıftan itibaren bölümümüzdeki araştırma projelerini incelemeye başladım. 3. sınıfta RoboAKUT projesiyle tanıştım. Gerçek hayata dokunan yönüyle ilgimi çekti ve gerekli özveriyi gösterebileceğime karar verdiğimde takıma dâhil oldum.

Hazırlık süreçlerinize değinir misiniz?

Düzenli olarak her hafta takım toplantısı yapıp kodumuzu geliştirmeye, hali hazırda farkında olduğumuz eksiklerini gidermeye çalışıyorduk. Yarışma yaklaştıkça bizim de tempomuz hızlandı tabi. Esas yarışma öncesinde yarışmacıların kendi seviyelerini görebilmesi için German Open, Iran Open gibi daha küçük çapta yarışmalar da düzenleniyor. Bunlardan Iran Open bizim kategorimiz için önemli bir ön gösterge ve Nisan ayında düzenleniyor. Biz Iran Open’a yoğunluktan dolayı gidemedik fakat uzaktan katılım sağladık. Böylece kendi durumumuzun biraz daha farkına vardık. Yarışmaya kalan son yirmi gün, finallerimizin de bitmesiyle beraber cumartesi, pazar demeden özveriyle çalıştık.

Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı) sizler için hangi katma değerleri üretti?

RoboCup yarışması sunduğu müthiş yarışma, öğrenme ve etkileşim ortamına (dünyanın başka yerinde binlerce robotu aynı anda bir şeyler yapmaya çalışırken görmeniz mümkün değil) rağmen katılım maliyeti nispeten yüksek oluyor.

T3 VAKFI’NIN DESTEĞİYLE ETKİNLİĞE KATILIP ULUSLARARASI BİR BAŞARIYA İMZA ATTIK

Bizim yarıştığımız kategori simülasyon olduğu için robot kargolama ve robot malzemesi masraflarımız olmadı. Buna rağmen ulaşım masrafları ve yarışmaya katılım masrafları için önemli bir maddi kaynağa ihtiyaç duyuyorduk. T3 Vakfı ulaşım, katılım ve konaklama masraflarımızı karşılayarak bize bu fırsatı sundu. T3 Vakfı’nın yanında birçok şirket ve kuruma sponsorluk başvurusunda bulunmamıza rağmen ne yazık ki başka bir destek bulamadık. T3 Vakfı bu anlamda THY ile beraber tek destekçimiz oldu.

T3 Vakfı üniversite öğrencilerine ne gibi imkânlar sunuyor?

Bizim gibi uluslararası yarışmalara gitmek isteyen üniversite takımlarını maddi ve manevi olarak destekliyorlar. Vakfın ayrıca yıl içerisinde sosyal aktivite içeren kampları oluyor. Bunlar dışında üniversite öğrencilerine burs imkânları da var bildiğim kadarıyla.

Dünya üçüncüsü oldunuz. Tebrik ediyoruz. Projeniz hakkında bilgi verir misiniz?

Teşekkürler. RoboAKUT’un yarıştığı kategori “RoboCup Arama-Kurtarma Etmen Simülasyonu” olarak ifade ediliyor. Geliştirdiğimiz sistem daha iyi anlaşılabilsin diye afet koordinasyon merkezine (AKOM) benzetebiliriz. Bir afet sırasında AKOM kendisine gelen bilgileri kullanarak kaynaklarını (polis, itfaiye, polis ve kurtarma ekiplerini) nasıl organize edeceğine karar veriyor. Bizim katıldığımız yarışmada da bize değişik şehir haritalarında oluşmuş afet senaryoları veriliyor. Bu afet senaryolarında yanan binalar, yaralı siviller ve kapanmış yollar bulunuyor. Bizim geliştirdiğimiz algoritmalar elimizdeki kaynakları (polis, itfaiye ve ambulans robotlar) organize ederek can ve mal kaybını en aza indirmeye çalışıyor. Yarışmayı tüm senaryolarda en az can ve mal kaybını yaşayan takım kazanıyor. Çözmeye çalıştığımız problem ise temel olarak arama-kurtarma senaryolarında çok etmenli karar verme ve takım halinde hareket etme şeklinde özetlenebilir.

Henüz değeri yeteri kadar anlaşılamamış olsa da kullanılan simülasyon ve algoritmalar herhangi bir AKOM için karar destek sistemi olarak kullanılabilir. Mevcut AKOM’larda çeşitli senaryolar konunun uzmanları tarafından değerlendirilerek eylem planları oluşturuluyor. Ne yazık ki bu planların bilimsel doğrulanabilirlikleri sınırlı olmakta. Bizim projemizle her türlü senaryoyu çeşitli eylem planlarıyla test edip daha doğru planlar hazırlamak mümkün olabilir.

Bundan sonraki hedefleriniz nelerdir?

Öncelikle takım olarak bu yarışma sonucu ile ilgili aldığımız geri dönüşler bizi çok mutlu etti ve motivasyonumuzu arttırdı. Takım olarak hedefimiz seneye daha iyi bir derece kazanmak için daha çok çalışmak olacak.

Kişisel hedefim ise yapay zekâ ve derin öğrenme gibi alanlarda uzmanlaşıp, bu alandaki ilerlemeleri ülkemize ve insanlığa faydalı olacak şekilde kullanabilmektir.

Kaynak: Dünya Bülteni-İbrahim Ethem Gören